Diễn đàn làm Đẹp Bệnh tiền mãn kinh là tình trạng thường gặp ở phụ nữ trung niên, chuẩn bị bước vào mãn kinh. Tình trạng này có thể gây nhiều biến đổi đối với sức khỏe cũng như tâm sinh lý của chị em phụ nữ. Có rất nhiều chị em đã phải trải qua giai đoạn này một cách khó khăn. Vậy làm cách nào cải thiện tình trạng này có lẽ đây là câu hỏi được nhiều chị em quan tâm. Qua bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này. 1. BỆNH TIỀN MÃN KINH LÀ GÌ? Mãn kinh là tình trạng dừng vĩnh viễn sự hành kinh và không hồi phục do sự suy giảm tự nhiên hoạt động của buồng trứng. Giai đoạn chuyển tiếp thời gian nối thời kỳ hoạt động sinh sản với thời kỳ mãn kinh thực sự được gọi là tiền mãn kinh và thường biểu hiện: Rối loạn thần kinh thực vật như bốc hỏa, hồi hộp, lạnh đầu chi, mất ngủ ban đêm, buồn ngủ ngày, rối loạn kinh nguyệt. Kèm theo rối loạn tâm lý hay lo lắng sợ sệt, giảm trí nhớ. Tiền mãn kinh bắt đầu từ bao nhiêu tuổi: Tuổi mãn kinh từ 45 – 52, ở Việt Nam trung bình 48,7 tuổi, tuổi tiền mãn kinh từ 39 – 51 tuổi thời gian kéo dài 5 – 15 năm. 2. TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH TIỀN MÃN KINH Ở PHỤ NỮ Tiền mãn kinh có triệu chứng gì? đây là thắc mắc của những chị em độ tuổi trên 45. Sau đây, thuốc nam Nguyễn Kiều sẽ giới thiệu cụ thể biểu hiện thường gặp của phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh: Giống như giai đoạn tiền mãn kinh, triệu chứng này xảy ra vào thời điểm hormon sinh dục giảm: mọc râu cằm do giảm estrogen. rụng lông mu, lông nách, rụng tóc chủ yếu do thoái hóa da và các phần phụ của da. Các triệu chứng khác do giảm estrogen: bốc hỏa, âm đạo teo và đau đầu khi va chạm, đái khó, són đái, giảm kích thước TC và vú, tăng kích thích thần kinh, lo âu, giảm trí nhớ. Bốc hỏa nửa trên cơ thể và vã mồ hôi. Kinh nguyệt và hoạt động của buồng trứng giảm. Trước mãn kinh từ 2 đến 8 năm, hoạt động của buồng trứng đã giảm dẫn đến kinh nguyệt không đều, các vòng kinh thưa dần. Sự giảm hoạt động của buồng trứng do kém nhạy cảm giác với hoocmon hướng sinh dục của tuyến yên. Các nang noãn bị thoái hóa, số lượng nang giảm, các nang không teo thì giảm nhạy cảm với FSH và LH của tuyến yên. Lượng estrogen do các nang tiết không đủ làm để làm thay đổi nội mạc tử cung tới mức gây được kinh nguyệt. Những biểu hiện teo sinh dục của người mãn kinh : Teo cơ tử cung và teo niêm mạc tử cung dẫn tới mất kinh. Teo âm đạo xuất hiện muộn sau 5 năm. Lòng âm đạo hẹp. Biểu mô âm đạo không còn glycogen dẫn tới Ph mất toan, mất lớp bảo vệ âm đạo. Các tuyến nhờn ít chế tiết. Teo đường tiết niệu, viêm bàng quang. Tiểu tiện không tự chủ, cơ bàng quang bị yếu, nếu bị chèn ép như sa tử cung gây bí đái. Biểu hiện trạng ở da, thần kinh tâm lý. da bị mỏng và giảm đàn hồi, da nhăn nheo, da khô, lông tóc rụng. Tưới máu não giảm, xơ vữa động mạch do thiếu estrogen dẫn đến giảm trí nhớ, tinh thần suy sụp, sợ hãi, tinh thần bất ổn. Loãng xương: estrogen giúp hấp thụ canxi gắn đọng ở mô xương. Quá trình tiêu xương trội hơn tạo xương, vùng dễ bị gãy là cổ cương đùi, đầu xương cẳng tay, đầu xương quay, xương cánh tay, xương sườn. 3. CHUẨN ĐOÁN BỆNH TIỀN MÃN KINH Trong 2 năm không hành kinh lần nào Chẩn đoán phân biệt với suy sớm buồng trứng xảy ra vào trước 40 tuổi (mãn kinh sớm). Suy sớm buồng trứng. FSH>50dv/l, Là>30dv/l, E < 100pmaol/l. Siêu âm: còn đo được kích thước các nang noãn > 5 mm: suy sớm buồng trứng không thấy các nang: mãn kinh sớm. 4. ĐIỀU TRỊ TIỀN MÃN KINH BẰNG TÂY Y Căn bệnh tiền mãn kinh, tây y điều trị triệu chứng của bệnh bằng các phương pháp sau đây: Sử dụng nghiệm pháp thay thế hormone : Nguyên tắc khi sử dụng nội tiết thay thế Phải dùng E (estrogen) liên tục vì E là thuốc chính để cải thiện cuộc sống, không phải để trẻ hóa hay để tăng tình dục. Nếu còn tử cung thì phải dùng E+P (progesteron). Liệu pháp nội tiết thay thế nào cũng nên dùng ít nhất 10 ngày progesteron /tháng (14 -10 ). Nếu bắt đầu liệu pháp nội tiết thay thế ngay từ lúc quanh mãn kinh, không nên để quá muộn. Liều E+P ( estrogen + progesteron ) càng thấp càng tốt, tránh chảy máu tử cung khi siêu âm nội mạc tử cung < 5 mm. Dùng liệu pháp nội tiết thay thế kéo dài phải khám định kỳ, đo huyết áp, xét nghiệm máu, thăm dò chức năng gan, làm phiến đồ âm đạo, cổ tử cung, chụp vú hằng năm. Nguy cơ của liệu pháp nội tiết thay thế : Quá sản nội mạc tử cung, ung thư tuyến nội mạc tử cung do cùng estrogen kéo dài nên cần phối hợp với progesteron 10 ngày / tháng trừ trường hợp đã cắt tử cung. Các bệnh vú Đau và cương vú do estrogen kéo dài Có nguy cơ cao bị u vú hay k vú khi dùng estrogen và progesteron kéo dài. Cao huyết áp do tăng renin máu, tăng tiết aldosteron. Bệnh huyết khối. Các phương pháp điều trị thay thế hiện dùng: Do estrogen thiếu hụt là chính nên có nhiều phương pháp điều trị : Liệu pháp estrogen thay thế nếu đã cắt tử cung, liệu pháp E+P thay thế ,biện pháp đặc hiệu trên mô: tibolon Các đường dùng: Hít qua mũi, cấy trong da, dán thẩm thấu qua da, ngậm dưới lưỡi, đặt âm đạo, uống, tiêm bắp tĩnh mạch. Tiền mãn kinh nên uống thuốc gì? Estrogen đơn độc : Colpotrophine, ovestin, premarin, progynova, E+P dùng cho tiền mãn kinh: climen, progyluton, E+P dùng cho đã mãn kinh : plentiva cycle, prempak c. 5. ĐIỀU TRỊ BỆNH TIỀN MÃN KINH BẰNG ĐÔNG Y SÂM SONG NỮ – BÍ QUYẾT TRẺ, ĐẸP, HẠNH PHÚC CHO PHỤ NỮ Theo y học cổ truyền, phụ nữ trước và sau khi hết kinh xuất hiện các triệu chứng như nóng bừng ở mặt, ra mồ hôi, phiền táo dị nộ, mất ngủ hay quên, tinh thần mệt mỏi, váng đầu chóng mặt, tai ù tâm quý, eo lưng đau mỏi, ngũ tâm phiền nhiệt, hoặc kèm theo kinh nguyệt không đều v v… gọi là tiền mãn kinh. Các chứng hậu trên thường xuất hiện đan xen nhau, thứ tự và thời gian không có quy luật, bệnh trình dài ngắn không giống nhau, người nào ít thì tính đến vài tháng, người nhiều thì tính đến vài năm có thể đến chục năm hoặc hơn. Chứng bệnh này được ghi nhận lại nhiều ở các sách cổ với các bệnh danh như “ Băng lậu ở người già”.“ lão niên kinh đoạn phục lai” “tạng táo”“ bách hợp bệnh” Bệnh nguyên và cơ chế bệnh sinh: Phụ nữ trước và sau 49 tuổi thận khí dần dần suy yếu, thiên quý cũng dần dần cạn kiệt, hai mạch xung nhâm cũng dần dần hư suy. Tại thời điểm chuyển giao này trước ảnh hưởng của hoàn cảnh nội ngoại. Ví dụ như bẩm tố người bệnh là âm hư hoặc dương hư hoặc những người tính tình hay ức chế, hoặc gia đình xã hội thay đổi, đều dễ làm thận âm thận dương không được nhiều đạt mà sinh bệnh. “thận là gốc của tiên thiên”. Khi tổn hại sẽ ảnh hưởng đến các tạng khác và ngược lại. Vì vậy gốc bệnh là tại thận ngoài ra bệnh thường có liên quan đến tâm, can tỳ, vv vì vậy bệnh diễn biến rất phức tạp. Hai thể bệnh thường gặp trong tiền mãn kinh là: thận âm hư và thận dương hư Đông y điều trị do phận âm hư Thường gặp ở người bẩm tố đã có thận âm hư, khi mãn kinh thiên quý kiệt, tinh huyết ít, hoặc người bệnh lo âu, suy nghĩ. Hoặc phòng dục không điều độ, tinh huyết hư làm thận âm càng hư, xung nhâm hư, tạng ngủ không được nuôi dưỡng, dẫn đến các triệu chứng của tiền mãn kinh. Triệu chứng: chóng mặt ù tai, eo gối mềm yếu, bốc hỏa, ngũ tâm phiền nhiệt, mất ngủ hay mơ, miệng họng khô, có ra mồ hôi. Chu kỳ không đều. Lượng ít hoặc nhiều, mầu kinh hồng tươi. Lưỡi hồng, rêu lưỡi ít, mạch tế sác. Phân tích: Do thiên quý cạn kiệt, thân âm, tinh huyết kém, làm cho đầu váng tai ù, eo lưng là phủ của thận, tinh huyết thuộc thật ít, dẫn đến eo gối mềm yếu, thận âm bất túc, âm không chế ước được dương, hư dương vượt lên gây bốc hỏa toát mồ hôi. Thủy hư không chế được tâm hỏa, gây mất ngủ mơ nhiều, thận âm bất túc âm hư nội nhiệt tân dịch bất túc, thận hư thiên quý cạn kiệt làm xung nhâm thất điều gây nên kinh nguyệt loạn, có mầu đỏ tươi, lưỡi đỏ ít rêu, mạch tế sác. Pháp điều trị : tư thận ích âm, dưỡng âm tiềm dương Phương : lục vị địa hoàng hoàn gia giảm. Nếu thật thủy bất túc không chế được tâm hỏa gây tâm thận không giao nhau bệnh nhân có triệu chứng tâm phiền mất ngủ, tâm quý dị nộ, hay quên, eo lưng vô lực, lưỡi đỏ, rêu ít mạch tế sác. pháp điều trị tư âm, dưỡng tâm an thần. Dùng bài thiên vương bổ tâm đan : nhân sâm, Huyền Sâm, đương quy, mạch môn, thiên môn, đan sâm, ngũ vị tử, viễn trí, cát cánh, toan táo nhân, sinh địa, chu sa, bá tử nhân Nếu thận âm hư, Thủy không dưỡng được mộc làm cho can thận âm hư gây chóng mặt ù tai, hai bên sườn ngực đau tức, miệng đắng ợ chua, ngoại âm ngứa, lưỡi đỏ khô, mạch huyền tế, pháp điều trị là tư thận dưỡng can, dùng bài nhất quán tiễn sa âm, mạch đồng, đương quy, sinh địa, xuyên luyện tử, kỷ tử Nếu âm hư dẫn tới can dương thượng cang gây chóng mặt đau đầu, tai ù tai điếc, mặt đỏ, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch huyền hữu lực, có thể dùng bài chấn can tức phong thang. Do tình trí uất ứ dẫn tới can uất hóa nhiệt, biểu hiện hoa mắt chóng mặt, phiền muộn miệng đắng họng khô, miệng khát thích uống nước lạnh, đại tiện táo, tiểu tiện đỏ, lưỡi hồng rêu vàng mạch huyền sác, pháp điều trị sơ can giải uất thanh nhiệt, dùng bài tiêu dao đan Chi. Bài thuốc điều trị do Thận dương hư
