Tìm hiểu về lịch sử và cấu tạo vòng bi

Diễn đàn làm Đẹp  Vòng bi hay bạc đạn được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp xe máy và xe ô tô, nó đóng vai trò rất quan trọng. Qua bài viết này, ta sẽ tìm hiểu tổng quan về cấu tạo và các công đoạn chế tạo vòng bi cho xe máy.

1. Ý tưởng cho sự ra đời vòng bi

Từ thời xa xưa con người đã xây nên những công trình vĩ đại và tồn tại cho đến tận ngày nay, dễ thấy nhất là các Kim tự tháp ở Ai Cập. Các Kim tự tháp được ghép từ những tảng đá nặng hàng tấn, nhưng làm sao để con người di chuyển được những hòn đá nặng như vậy? Qua các bức tranh mô tả công việc xây dựng Kim tự tháp từ thời Ai Cập cổ đại, đá xây Kim tự tháp được di chuyển bằng hệ thống con lăn đặt ở phía dưới, những con lăn này sẽ làm giảm ma sát giữa đá và mặt đất, từ đó giúp cho việc di chuyển dễ dàng và tiết kiệm sức người.

Vòng bi ra đời cũng xuất phát từ ý tưởng này. Nó được gắn tại các bộ phận có chuyển động quay trong máy móc nhằm giảm sự thất thoát năng lượng. Trên xe gắn máy, vòng bi là bộ phận rất quan trọng vì nó sẽ ảnh hưởng đến sự tiêu hao nhiên liệu, công suất và độ bền của xe.

2. Cấu tạo vòng bi

Vòng bi có rất nhiều loại khác nhau. Phân theo chức năng thì có các loại như vòng bi đũa, vòng bi góc, vòng bi chính xác ... theo nhà sản xuất thì các loại vòng bi uy tín trên thị trường như vòng bi NTN, vòng bi koyo của Nhật Bản, vòng bi kg của Ấn Độ ... Đối với xe máy, tùy theo loại xe mà số lượng vòng bi có thể khác nhau. Xe thông dụng như Wave 110 hay AB thì có khoảng 16-17 vòng bi.

Một số loại vòng bi sử dụng trên xe máy như:

• Vòng bi có rãnh đựng bi dùng cho bộ ly hợp

• Vòng bi kim gắn ở đầu cò mổ giúp nâng cao hiệu suất tiêu hao nhiên liệu

• Vòng bi với rãnh đựng bi dùng cho moayơ, đảm bảo vòng quay êm ái, chịu được trọng lượng lớn

Về cấu tạo vòng bi, loại vòng bi mà ta dễ hình dung nhất là vòng bi với rãnh đựng bi. Cấu tạo loại vòng bi này gồm một vòng ngoài và một vòng trong. Phần tiếp xúc giữa 2 vòng này sẽ là những viên bi thép giữ vai trò tạo chuyển động quay. Để giữ cho những viên bi này ở một khoảng cách cố định và không bị văng ra ngoài cần phải có gá cố định.

Có một số loại vòng bi khác sử dụng con lăn để tạo chuyển động quay thay vì dùng bi thép như các loại vòng bi (bạc đạn) đũa, vòng bi (bạc đạn) kim, ổ bi đũa côn ...

Một yêu cầu rất lớn để vòng bi hoạt động đó là độ chính xác từ các bộ phận cấu tạo nên vòng (tới từng submicron (1/10000 mm). Để dễ hiểu hơn về độ chính xác này thì các bạn hình dung nếu ta có phóng to một viên bi lên bằng kích thước của Trái Đất thì độ chênh lệch trên bề mặt viên bi này cũng không quá 50m.